Poranek na Dylewskiej Górze

This post is also available in English language: Early morning on Dylewska Góra

W czwartek, 16 sierpnia 2018 roku, nasza ekipa odwiedziła Dylewską Górę. Wyprawa była dość spontaniczna, chociaż rozważaliśmy ją od dłuższego czasu. Prognozy pogody wyglądały dobrze, więc wieczorem dnia poprzedzającego zdecydowaliśmy się odwiedzić to niezwykle ciekawe miejsce w województwie warmińsko-mazurskim.

Dylewska Góra to najwyższe wzniesienie Wzgórz Dylewskich, a także całej północno-wschodniej Polski. Szczyt o wysokości 312 m n.p.m. jest położony w miejscowości Wysoka Wieś, na południe od Ostródy. Znajdują się tam trzy interesujące obiekty:

  • stacja linii radioliniowych Ostróda – Dylewska Góra (Emitel),
  • betonowa wieża obserwacyjna
  • drewniana wieża widokowa.

W pobliżu widać również różne budynki mieszkalne i pola uprawne.

      

Niestety, 37-metrowa betonowa wieża obserwacyjna nie jest dostępna dla turystów. Alternatywna drewniana wieża jest znacznie niższa i nie zapewnia pełnego widoku dookoła wzniesienia, ponieważ cały wschód zasłaniają wysokie drzewa. Dojazd samochodem jest możliwy do samego końca, ale w bezpośrednim sąsiedztwie wieży nie ma żadnego miejsca do zaparkowania. Niewątpliwą zaletą jest możliwość dostania się tu o dowolnej porze dnia i nocy, a samo wejście na drewnianą wieżę jest bezpłatne i ogólnodostępne. Dla nas było to bardzo ważne, ponieważ chcieliśmy załapać się na poranną inwersję, która lepiej lub gorzej zakrzywia standardowy zasięg radiowy…

Zabraliśmy ze sobą trochę sprzętu na 5 GHz, w tym m.in.:

  • antena paraboliczna UltraDish TP 550 (27,5 dBi) z radiem RB911G-5HPnD,
  • antena panelowa Routerboard QRT5 (24 dBi) również z RB911G-5HPnD,
  • statyw, laptopy, kable, akumulatory… i oczywiście aparat.
Read More

Wiosna 2018: nowe rekordy Wi-Fi DX 5 GHz

Tegoroczna wiosna zapewne pozostanie na długo w naszej pamięci ze względu na świetną pogodę. Zarówno kwiecień, jak i maj zapisał się w Polsce najwyższą anomalią średniej temperatury w historii pomiarów, czyli przynajmniej od… końca XVIII wieku! Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że taka wiosna nie powtórzy się u nas przez bardzo długi czas, nawet pomimo postępującego ocieplenia klimatu. Wysoka temperatura, a zwłaszcza jej duża amplituda między dniem a nocą, oznaczała również silne inwersje, czyli pierwsze propagacje troposferyczne po długiej przerwie zimowej… 

Podczas ostatniej jesieni, po bardzo długich przygotowaniach i pracach, powstał nowy maszt o wysokości 18 metrów wraz z rotorem i dwupolaryzacyjną anteną paraboliczną RocketDish 5G31-AC na pasmo 5 GHz. Udało się to tuż przed ostatnim jesiennym tropo, które pojawiło się w połowie października. Efekty uzyskane na nowym zestawie odbiorczym okazały się totalnie nieporównywalne do wcześniejszych obserwacji na wysokości niższej o 10 metrów, gdzie większość kierunków zasłaniały pobliskie drzewa.

Przez dwa dni w październiku 2017 roku podczas skanowania pasma 5 GHz pojawiło się aż 3396 sieci. Dla porównania, przez dwa lata na gridzie 8 m n.p.t. zalogowałem w sumie niecałe… 2000 sieci. Co więcej, udało mi się również przebić poprzedni rekord złapanej sieci Wi-Fi – od tego czasu była nim sieć IPECQRT z Polic w odległości ok. 365 km. Ale nie był to jedynie rekord odbioru, ponieważ bez problemu udało się zestawić połączenie. Więcej informacji znajdziecie w poprzednim wpisie – October 2017: 5 GHz Wi-Fi DX 360+ km record via tropospheric ducting.

Koncówka 2017 roku była nadzwyczaj deszczowa i ponura, bez żadnych szans na ciekawe propagacje. Przełom lutego i marca jeszcze w żadnen sposób nie wskazywał na szybkie przyjście wiosny, czy jej rekordowy wymiar. Wręcz przeciwnie – nad Polską pojawiły się silne mrozy, których nie było przez całą zimę… Ja tymczasem w wolnych chwilach przygotowałem nowy sterownik do rotora, który zamiast sterowania szybkością silnika przez PWM używa drabinkę rezystorów podłączoną do przetwornicy step‑down opartej na LM2576.

Obecnie wszystkie elementy są zamontowane w aluminiowej skrzynce:

  • Routerboard 411U – z systemem LEDE, wraz ze sterownikiem rotora podłączonym na USB (serwer do zdalnego sterowania), zasilanie płyty jest przekazywane dalej przez PoE na czubek masztu,
  • sterownik do rotora – umożliwiający regulację szybkości rotora, zliczanie impulsów od azymutu, łagodny start, wirtualne krańcówki, itp, wraz z chińskim arduino,
  • pierwsza przetwornica DC3 – do regulacji napięcia rotora w zakresie 4 – 14 V,
  • druga przetwornica DC3 – zasilająca wszystko napięciem wyjściowym 20 V,
  • przepięciówka Dbii SafeSurge PRO – w oddzielnym metalowym pudełku.

   

Pierwsze oznaki inwersji w troposferze pojawiły się w okolicach kalendarzowej wiosny, ale przyniosły krótkie odległości do 100 km. Mocniejsze i dalsze sygnały pojawiły się już w pierwszej połowie kwietnia. W przypadku sprzyjających warunków pogodowych, pozostawiałem na noc rotor w trybie automatycznego obracania anteny, tzw. “radar mode”, a ja sam… kładłem się spać i obserwowałem nad ranem uzyskane efekty.

Read More

October 2017: 5 GHz Wi-Fi DX 360+ km record via tropospheric ducting

A widespread high pressure system settled down over Europe in the middle of October 2017. It brought a summer-like weather to Poland with temperatures as high as 26°C measured in Wrocław. Excellent weather conditions, so called a Polish golden autumn, continued for several days. When the atmospheric pressure started to decrease again, the wind had also weakened. This provided favorable circumstances for temperature inversions and tropospheric ducting on VHF, UHF and microwave radio bands. 

I have been observing propagation conditions within WLAN frequencies for many years. The 5 GHz band is very crowded in Poland, as it is widely used by the internet service providers with outdoor devices installed on tall buildings like chimneys, blocks of flats or lattice masts. In 2015 I detected some networks from Southern Poland and Czech Republic. I also fixed my personal reception record at 346.5 km. Since then I have started saving money for a taller mast, because the antenna (8 m AGL) was looking mostly at trees that greatly attenuate all microwave signals.

At the beginning of October I finally finished a new 18 meter mast with a parabolic dish for the 5 GHz band. Ubiquiti RocketDish 5G31-AC is a dual polarization 5.1-5.8 GHz antenna rated at 31 dBi. It is connected to MikroTik Routerboard RB912UAG-5HPnD radio behind the dish in a custom aluminium box. The mast is equipped with a rotator and everything can be remotely controlled.

Read More

Wrzesień 2016: Niemcy na UKF i dukt 5GHz 300+ km

Drugi tydzień września przyniósł wyżową pogodę, która umożliwiła rozwój duktów troposferycznych. Tym razem warunki nie były aż tak spektakularne jak pod koniec sierpnia, ale to nie znaczy że było nudno. Prognozy tropo były raczej umiarkowane, ale oprócz nich obserwowałem także bieżące parametry pogodowe, czyli: zachmurzenie (a raczej jego brak), silne spadki temperatury w nocy (amplituda ponad 15°C!) i stabilność ciśnienia atmosferycznego (a zatem brak wiatru, umożliwiający rozwój inwersji). Jak to zwykle bywa, podwyższona propagacja występowała przez kilka dni.

Pierwsze znaki wskazujące na tropo pojawiły się 6 września. Rano odnotowałem lokalną propagację z Polski i okolic. Dużo ciekawiej było wieczorem. Odebrałem wtedy sporo niemieckich stacji radiowych w paśmie UKF.

Read More

Czerwiec 2016: dukt 5 GHz 300+ km

Początek kalendarzowego lata 2016 dostarczył bardzo ciekawe warunki w troposferze ze względu na ciepłą, wyżową pogodę. 23 i 24 czerwca pojawił się dukt w paśmie UKF, który przyciągnął sporo niemieckich, a także szwajcarskich stacji w odległościach do ok. 1000 km. Temperatury rosły z dnia na dzień, osiągając wartości powyżej 30°C. Wraz z upałami pojawiła się spora aktywność konwekcyjna.

25 czerwca przez zachodnią i środkową Polskę przetoczyły się ogromne burze, które gwałtownie ochłodziły nagrzaną powierzchnię Ziemi. Już po południu zauważyłem polepszone warunki w pasmach gigahercowych, ponieważ pojawiły się sieci Wi-Fi 5 GHz z Łodzi i okolic.

Ciekawy spektakl rozpoczął się jednak dopiero w nocy. Standardowo chwilę przed snem postanowiłem jeszcze sprawdzić co ciekawego dzieje się w eterze, ponieważ zauważyłem, że zanikł wiatr. Po włączeniu radia moim oczom ukazał się rekordowy sygnał z obiektu Przysucha – Kozłowiec. Sygnały osiągnęły nawet 72 dBf, tak jak przy optycznej widoczności z nadajnikiem. Do tej lokalizacji mam tylko niecałe 150 km, ale poziom wzrósł o 30 dB.

Read More

Analiza odbioru sieci Wi-Fi 5 GHz – 346 km

Zeszłoroczny jesienny sezon propagacji był bardzo spektakularny zarówno na pasmach ultrakrótkich, jak i na mikrofalach. Przełom października i listopada przyniósł bardzo stabilną i bezwietrzną wyżową pogodę. Wraz z nią wystąpiły silne dukty troposferyczne, które prawie codziennie umożliwiały wykrywanie sieci bezprzewodowych WiFi w odległościach 100, 200, a nawet ponad 300 km bez widoczności optycznej.

Nielicencjonowane pasmo radiowe 5 GHz jest szeroko wykorzystywane przez lokalnych dostawców internetu (ang. ISP – internet service provider) do pokrycia zasięgiem miejsc, gdzie nie ma możliwości połączenia kablowego lub światłowodowego, a także do zestawiania mostów radiowych między punktami dostępu. Standard używany w tym celu to zazwyczaj zwykłe WiFi 802.11a/n/ac z różnymi modyfikacjami (np. dostęp TDMA: protokół nv2 – MikroTik lub AirMax – Ubiquiti). W tym celu wykorzystywane są zewnętrzne anteny zintegrowane z modułem radiowym, które są zwykle montowane na sporej wysokości względem otoczenia (lokalne wzniesienia, kratownice, kominy). Otwiera to drogę do ciekawych eksperymentów związanych z obserwacją propagacji na tak wysokich częstotliwościach przy użyciu ogólnodostępnego sprzętu.

Read More

Autumn 2015: Extreme tropo duct 5 GHz Wi-Fi 300+ km

POL Ten artykuł jest także dostępny w języku polskim. / This article is also available in Polish language.

An extremely strong propagation occurred on October 27 and 28, which made possible detection of 5 GHz Wi-Fi network signals near Płock, Poland at distances of over 300 km, including… Czech Republic.

In last days, thanks to a high pressure system over the central Europe, very interesting propagation conditions occurred on the radio bands. The weather settled down on October 26 and 27 and brought a windless night. The morning, in line with my predictions and tropo forecasts, brought a very strong propagation from southern Poland on the VHF-FM band. The enhanced conditions were still remaining throughout the day, however significantly weaker than in the morning. 

Read More