W momencie pisania artykułu jesteśmy dosłownie na półmetku wdrożenia nowego standardu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T2 HEVC. Parę tygodni temu zakończył się drugi etap, którego sam mogłem doświadczyć, a już wielkimi krokami nadchodzi kolejny trzeci. Co oznacza ta cała zmiana standardu? Jak się przygotować do zmian lub jak przywrócić możliwość oglądania telewizji, gdy okazało się, że niestety nie byliśmy przygotowani do zmiany standardu. Wszystko postaram się Wam opisać w tym artykule o nietypowej jak na stronę FMDX.pl tematyce.
Dlaczego zmiana standardu nadawania jest konieczna?
Pamiętacie może jeszcze dawną telewizję analogową? Mi kojarzyła się z dość małym wyborem kanałów (u siebie odbierałem cztery, w porywach do pięciu programów). Miała ona też oczywiście swoje zalety, ale nie będziemy się na ich temat rozpisywać. Po wielu latach analog musiał odejść do lamusa.
W naszym kraju testowano wtedy cyfrowy standard nadawania z kodekiem MPEG-4 nazywany DVB-T. Paczki z kanałami telewizyjnymi nazywane multipleksami były nadawane testowo w kilku większych miastach. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji postanowiła zatem rozpisać konkurs na miejsce w dwóch ogólnopolskich MUX-ach (trzeci był zarezerwowany dla TVP).
Gdy w 2010-2011 roku znaliśmy już skład paczek oraz terminy wyłączeń telewizji analogowej zaczęła się wielka kampania zachęcająca do przygotowania swojego odbiornika na telewizję cyfrową. Nowsze telewizory musiały posiadać tuner DVB-T z kodekiem MPEG-4. Do starszych wystarczyło dokupić boxa w postaci dekodera posiadającego tuner cyfrowy. Mówiono wtedy też o zaletach związanych z TV cyfrową, większa różnorodność kanałów, lepsza jakość obrazu i dźwięku, a także możliwość nadawania programów w HD.
Etap cyfryzacji TV w kraju został podzielony na 7 części. Trwał on od końca
2012 roku, aż do lipca 2013. U mnie cyfryzacja przebiegła bez problemu, odpowiednio wcześnie kupiliśmy dekodery i w dniu przełączenia przeskanowaliśmy kanały, by cieszyć się nową telewizją cyfrową.
Nie brakowało też dezinformacji w kampaniach reklamowych. Niektóre z nich mówiły o konieczności wymiany anteny odbiorczej co w rzeczywistości bardzo często nie było nawet potrzebne, gdyż telewizory odbierające wcześniej analog w większości przypadków nie miały później problemu z odbiorem cyfrowego sygnału.
W zeszłym roku Komisja Europejska zdecydowała, aby pasmo 700 MHz przeznaczyć na rozwój telefonii komórkowej. W związku z tym m.in w naszym kraju zaplanowano refarming, który polegał na zmianie częstotliwości nadawania niektórych MUX-ów na terenie kraju na niższe. Zaplanowano również zmianę standardu nadawania z DVB-T na DVB-T2. Co to daje dla potencjalnego odbiorcy? Między innymi większą liczbę kanałów w HD czy możliwość nadawania programów w 4K. Powstał też plan nadawania większej ilości kanałów (co wiązałoby się z kolejnymi MUX-ami).
Jak sprawdzić czy Twój telewizor jest gotowy na zmiany?
I. MUX-y testowe: Bardzo prosty sposób do sprawdzenia czy jesteśmy przygotowani. W drugiej połowie 2020 nadawcy zaczęli uruchamiać nowe testowe multipleksy w standardzie DVB-T2 HEVC. Ich wykaz wraz ze szczegółowymi parametrami technicznymi możemy znaleźć tutaj. Będąc w ich zasięgu wystarczy wyszukać programy oraz sprawdzić czy na nowo wyszukanych kanałach wyświetla się obraz i słyszalny jest dźwięk. Wtedy mamy pewność, że nie będziemy mieli kłopotu po całkowitej zmianie standardu.
II. Sprawdzam TV: Telewizja Polska postanowiła w ogólnopolskim, trzecim multipleksie DVB-T dodać planszę, która w prosty sposób informuje odbiorcę czy jego sprzęt nie będzie miał problemu z odbiorem kanałów w DVB-T2. Szybki sposób, lecz nie polecam polegać tylko i wyłącznie na nim. Dlaczego? Kanał “Sprawdzam TV” udostępniany jest w MUX-3, który nadawany jest w starym standardzie DVB-T oraz przy użyciu kodeka HEVC (H.265). W przypadku, gdy nasz telewizor obsługuje kodek HEVC, ale nie posiada tunera DVB-T2 kanał będzie nadal poprawnie wyświetlany i ujrzymy mylący nas komunikat, iż nasz odbiornik jest przystosowany do nowego standardu nadawania telewizji cyfrowej.
III. Instrukcja obsługi: Ostatni sposób to zajrzenie do instrukcji obsługi i poszukaniu w specyfikacji informacji czy nasz telewizor posiada tuner DVB-T2 oraz wspiera kodek H.265 HEVC.
Co robić, gdy TV nie jest przygotowany na zmianę standardu?
Nic straconego! Wystarczy zakupić nowy telewizor. Nie musimy też długo szukać, bo opublikowane Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji w sprawie wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla odbiorników cyfrowych jasno mówi, że odbiornik telewizyjny musi umożliwić odbiór w systemie DVB-T2 oraz kodeku wideo H.265 (HEVC). W rezultacie wszystkie telewizory sprzedawane po 1 grudnia 2019 roku muszą bez problemu dekodować taki sygnał.
Jeśli nie chcemy kupować nowego telewizora, to możemy zaopatrzyć się w set-top-box w postaci dekodera z tunerem DVB-T2 HEVC. Zastanawiasz się jaki tuner wybrać oraz na co zwrócić uwagę przy jego kupnie? Odpowiedź znajdziesz tutaj.
Jak wygląda sprawa związana z antenami? Czy trzeba je wymieniać na nowe? W większości przypadków nie. Jeśli nie było problemu z odbiorem DVB-T to nie powinno go być również z DVB-T2. Niestety zdarzają się przypadki, gdzie po przełączeniu okazuje się, że instalacja antenowa, która odbierała stary standard z dopuszczającym poziomem sygnału jest przyczyną braku odbioru programów w nowym standardzie. Wynika to z zastosowania nowej modulacji 256 QAM zamiast 64 QAM. Dla odbiorcy oznacza to wyższe wymagania jeśli chodzi o poziom i jakość sygnału do bezproblemowego odbioru DVB-T2. O wielu problemach, które narodziły się po zmianie standardu możecie przeczytać w tym artykule.
Kiedy DVB-T2 w Polsce?
Za nami dwa etapy przełączeń DVB-T → DVB-T2. Multipleksy, które ulegają zmianie to MUX-1, MUX-2, MUX-4.
Multipleks 8 pozostaje tym samym w standardzie DVB-T oraz w paśmie VHF, planowane jest jednak zwolnienie tego pasma na rzecz radia cyfrowego DAB+ i przeniesienie emisji na UHF. Na ten moment nie wiadomo nic o przejściu na DVB-T2.
Multipleks 3 początkowo również był uwzględniony w przełączeniu, jednakże Urząd Komunikacji Elektronicznej na swojej stronie internetowej opublikował oświadczenie, z którego wprost wynika, że MUX z kanałami Telewizji Polskiej do końca 2023 roku będzie mógł nadawać w DVB-T bez konieczności przejścia na nowy standard.
Harmonogram przełączeń według województw:
Etap nr 1: 28 marca 2022 r.
Dolnośląskie i Lubuskie.
Etap nr 2: 25 kwietnia 2022 r.
Kujawsko-pomorskie, Pomorskie, Wielkopolskie Zachodniopomorskie, a także fragment mazowieckiego.
Etap nr 3: 23 maja 2022 r.
Lubelskie, Łódzkie, Małopolskie, Opolskie, Podkarpackie, Śląskie, Świętokrzyskie.
Etap nr 4: 27 czerwca 2022 r.
Lubelskie, Mazowieckie, Podlaskie, Warmińsko-Mazurskie.
Jak wspomniałem wyżej, połowa kraju może już się cieszyć telewizją w jeszcze lepszej jakości w standardzie DVB-T2. Jak wyglądał drugi etap przełączenia? Jak wygląda oferta programowa? Możecie zobaczyć to na filmie poniżej.
Podzielcie się swoimi odczuciami na temat DVB-T2. Jak odbieracie telewizję w nowym standardzie? Czy jesteście przygotowani na przełączenie w dwóch pozostałych etapach? Chętnie usłyszę wasz feedback :).
Podczas pisania artykułu korzystałem z następujących źródeł:
- Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji – krrit.gov.pl
- Urząd Komunikacji Elektronicznej – uke.gov.pl
- EmiTel – emitel.pl/refarming
- Portal DVB-T2 w Polsce – dvbt2wpolsce.pl
Jak już o historii, to warto wspomnieć, że w Polsce zaczęło się od MPEG-2, a dopiero potem tak sobie nagle wymyślili, żeby przejść na MPEG-4. Też z tym był niezły cyrk.