Wrzesień 2016: historyczne tropo transbałtyckie

Artykuł jest kontynuacją wpisu: Wrzesień 2016: Niemcy na UKF i dukt 5 GHz 300+ km.

Zachęcony ciekawymi warunkami troposferycznymi we wrześniu, zarówno w paśmie UKF jak i na mikrofalach, z zaciekawieniem oczekiwałem dalszego rozwoju wydarzeń. Dotychczas mapy były dość oszczędne w swoich przewidywaniach, a najsilniejsze tropo miało się dopiero pojawić – w nocy i rano 11 września 2016 r. Na mapach ukazał się pomarańczowy kolor, który według skali oznacza bardzo silny (very strong) dukt troposferyczny. Taka prognoza zdarza się dość rzadko nad Polską i bardziej przypomina odcienie np. znad Morza Śródziemnego, oczywiście w dużo mniejszej skali.

Nie oczekiwałem zbyt wiele, ponieważ tropo miało się ograniczać głównie do południowego wybrzeża Szwecji, a ten kierunek miałem już w miarę “opanowany”. Oczekiwałem czegoś w postaci powtórki propagacji z początku czerwca, kiedy to pojawiło się Hörby z sygnałem do 60 dBf, a także bardzo silne dukty mikrofalowe na 100-250 km. Nie mogłem wtedy nasłuchiwać stacji radiowych w polaryzacji pionowej, ponieważ zestaw antenowy 2x 9-el był w konserwacji (przenosiny masztu w inne miejsce).

Prognozy faktycznie się sprawdziły i przekroczyły wszystkie moje oczekiwania, oprócz jednego – mikrofal. W odróżnieniu od czerwcowego tropo, tym razem na paśmie 5 GHz nie pojawiło się ciekawego nic z tego kierunku, który mam zresztą zasłonięty. W zamian stacje radiowe pokonały wszystkie rekordy sygnału propagacji transbałtyckich jakie doświadczyłem w ciągu… hmm… 8 lat? To był falowód, który transportował stosunkowo niskie częstotliwości, rzędu 100 MHz, a zwykle takie warunki pojawiają się na wyższych pasmach radiowych.

10.09.2016 r. – wieczór

Propagacja miała przesuwać się z zachodu na wschód nad południową częścią Morza Bałtyckiego. Stabilizacja sygnałów i ich gwałtowny wzrost rozpoczął się od Szczecina i Helpterbergu. Już około 23 (21 UTC) stacje dużej mocy odbierały idealnie, a przez kolejne 1,5 h sygnały wzrosły na tyle, że możliwy był nasłuch sygnałów średniej i niskiej mocy w czyściutkim stereo i RDS. Odebrałem szczeciński VOX FM 95,7 pierwszy raz z pełnym RDS po odstrojeniu 25 kHz w górę od Radia Zet 95,6 na tym samym kierunku. Również na stacjach RMF-u po raz pierwszy wczytały mi się nazwy: 98,0 Classic_ oraz 98,4 RMFM??XX.

Około północy czasu lokalnego (22 UTC) zauważyłem także silne sygnały z Kłajpedy, np. 106,0 Marijos z RDS. Przed godziną 23 UTC udało mi się po wcześniejszych niezliczonych próbach odebrać RMFMAXXX z Rewala na 97,2 MHz. Sygnał był dobrze zrozumiały – około 13dBf, ale jednak mocno zniekształcony ze względu na lokalną Zetkę 100 kHz obok. Nagranie jest dostępne do odsłuchania w moim logu. Zauważyłem także nośną stereo 93,1 z Bornholmu.

  

UTC Freq Station Location ERP QRB Remarks
2023 96.0 NDR Kultur Helpterberg 100 424 D383 NDR_Kult 39dBf
2027 100.8 Antenne MV Rostock 130 534 D378 _Ant_MV_ 34dBf
2054 88.9 Plus Szczecin 15 358 321C _+PLUS+_ 41dBf
2057 95.2 Radio Zet Szczecin 60 351 53dBf over local Eska
2104 90.5 NDR 1 MV Helpterberg 100 424 D371 NDR_1_MV 42dBf
2106 105.4 Antenne MV Heringsdorf 2.5 403 25dBf
2142 95.7 VOX FM Szczecin 1 363 3209 _VOX_FM_ 31dBf
2146 96.3 PR 2 Szczecin  1 363 3222 Dwojka__ 31dBf
2146 101.6 Maryja Szczecin  1 363 3232 R+MARYJA 
2151 89.8 Złote Przeboje Szczecin 1 363 32CC Przeboje 32dBf
2155 96.9 Eska Szczecin 1 363 3293 >_ESKA_< 28dBf
2157 105.6 Złote Przeboje Międzyzdroje  1 381 32CC _Zlote__ 33dBf
2202 106.0 Marijos Radijas Klaipeda 0.2 364 71CC RADIJAS_
2202 107.8 Pukas Perkūnai 4.5 367 4300 PUKAS___
2204 96.7 Power Hit Radio Klaipeda 2.35 364 2202 POWER___
2207 96.2 European Hit Radio Klaipeda 0.2 358 16dBf [1st]
2220 97.2 Radio 100 Glostrup 1 590 //web
2229 98.0 RMF Classic Szczecin 0.1 361 3245 Classic_ 23dBf
2231 98.4 RMFMAXXX Szczecin   0.3 361 3399 RMFMA??XX 24dBf
2236 94.8 N-JOY Pasewalk 1.3 396 //95.5
2239 93.2 Wawa Szczecin  2 363 3381 __WAWA__ 33dBf
2244 93.1 BKN Bornholm 0.16 421 16dBf stereo carrier
2254 97.2 RMFMAXXX Rewal  0.1 351 ~13dBf [1st]
2309 87.7 Maryja Międzyzdroje 3 382 3232 mixed PS 24dBf

10/11.09.2016r. – noc

Bornholm rozpoczął bardzo szybki wzrost sygnału. Stacje niskiej mocy dobiły do poziomu RDS, np. 93,1 BKN i 105,7 Nova (!). Nadajnik Bornholms Kristne Nærradio na 93,1 retransmituje sygnał FM z częstotliwości 104,4. Wiem to, ponieważ w 2015 roku jej dosył został przykryty przez BB Radio 104,3. Tym razem dukt nie był w tym kierunku, więc stacja retransmitowała jedynie ciszę z lekkimi “chrupkami” jak na poniższym nagraniu. Zakłócenia nie były oczywiście demodulowane po mojej stronie.

Spektakl propagacyjny rozpoczął się na dobre. Dukt transportujący odległe sygnały cały czas przybierał na sile i dodatkowo wnikał głębiej w południowe wybrzeże Szwecji. Radio Nova 92,2 z Bornholmu zaczęło śladowo przebijać przez lokalną Jedynkę. Gołogóra osiągnęła sygnał 71 dBf @ 256 km na 103,1 – dokładnie tyle samo co na początku czerwca. O właśnie, jeżeli już o tym wspomniałem, to również i tym razem piosenka grana przez PR Koszalin wpadła mi w ucho. Tym razem był to Mark Funk – Sanity, wraz z identyfikacją w RDS RT. Ciekawe kto układa nocne playlisty? ;) Oto krótkie nagranie, przy okazji widać, że sygnał był stabilny jak przy lokalnej stacji.

Ale to by było na tyle, jeżeli chodzi o podobieńtwa do poprzedniego tropo. Zagraniczne sygnały uzyskały o wiele lepsze poziomy i nadal rosły. Hörby i Borhnolm utrzymywały się ponad 60 dBf z tendencją wzrostową. Łapałem coraz więcej nośnych BKN, oprócz 93,1 także 104,4104,998,6 (tutaj mono bez RDS). Najciekawsze łowy to definitywnie lokalizacje niskiej mocy ze Szwecji: SjöboTrelleborg, Ystad, Simrishamn… i tutaj warto się zatrzymać na chwilę.

Na częstotliwościach, które są zwykle zajęte przez stacje wysokiej mocy ze Szwecji zauważyłem słabe doświetlenia dla miast położonych nad samym wybrzeżem. W taki oto sposób odebrałem prawie cały komplet stacji z Simrishamn @ 487 km: SR P1, P3, P4 i Mix Megapol. Szwedzka dwójka była niestety przykryta przez Radio Zet z Bydgoszczy. To nie koniec, wszystkie te stacje odebrałem z RDS, a sygnał 100,2 przy mocy 0,3 kW ERP osiągnał jak widać niżej aż 45 dBf.

Nagrałem bardzo wiele stacji, ale tutaj są tylko te najciekawsze fragmenty. Kolejny filmik to jingel 103,9 Radio Active wraz z częstotliwością. Tutaj też bardzo ładny sygnał 40 dBf, przy mocy 0,5 kW i odległości 523 km.

Z minuty na minutę było coraz ciekawiej. Tuż obok mojego lokalego nadajnika na 104,3 odebrałem RDS na nośnej BKN 104,4. Udało mi się bardzo mocno wytłumić KRDP w tym kierunku, do tego stopnia że słychać było lekkie syczenie od PR1 ze Słupska. Nieco później nawet lekko przebijał dźwięk Jedynki. Ciekawostka – po ustawieniu pionowych anten na komin Orlenu, KRDP ma sygnał 104 dBf – mierzone z tłumikami.

Bornholm już w tym momencie oszalał i sygnał 99,3 DR P4 sięgał 70 dBf. Przeczuwałem, że maksimum tropo nadchodzi wielkimi krokami, więc postanowiłem nagrać pełny bandscan całego pasma. To był znakomity pomysł, ponieważ sygnały z Bornholmu już później nie wzrosły. Gdy doszedłem podczas nagrywania do częstotliwości DR P4 to wskaźnik odnotował jeszcze 1dB więcej, czyli 71 dBf @ 428 km.

Jak mogę odnieść się do tego poziomu sygnału? Był on zbliżony do mojej lokalnej Dwójki z Sierpca (2.5 kW @ 33km) lub Jedynki z Kutna (10 kW @ 49 km). No cóż, nie ukrywam, że byłem w szoku. Dotychczas Bornholm odbierałem zawsze poniżej 60 dBf. Czegoś takiego jak teraz jeszcze nie było, a przecież w nasłuchy bawię się od wielu lat…

Podczas nagywania powyższego bandscanu miałem ogromną chęć zatrzymania się na Jedynce, która nadawała w tym momencie piosenkę Jean Michel Jarre (pozdrawiam w tym miejscu Krzyśka z RadioPolski :D). PR Koszalin także kontynuował swoją ciekawą nocną playlistę… ale wracając do DX-ów, dukt troposferyczny osiągnął maksimum swojej siły z Bornholmu około godziny 4 (czyli 2 UTC). Przy okazji bandscanu natrafiłem na nowość – 104,1 Mix Megapol (słychać nazwę stacji).

Pomiędzy stacjami wysokiej mocy z Borholmu zauważyłem sporą rozbieżność sygnałów. O ile 99,3 DR P4 i 24syv na 103,5 było podobnie, to już DR P2 i DR P3 wyraźnie słabiej. Ciekawe czy to wina zbyt małej wysokości duktu, czy poprostu stacje mają jakieś wycięcia? Ale fakt jest taki, że odkąd pamiętam to 99,3 zawsze idzie o wiele lepiej niż 90,0…

Skoro już natrafiła się taka okazja, to postanowiłem zapolować na najsłabsze nadajniki. Na pierwszy rzut poszedł Hammeren, czyli doświetlenie na północy Bornholmu o mocach do 0,16 kW ERP. Na dłuższy czas utknąłem przy 91,6 DR P2 oczekując na pełny RDS, ale wczytał się tylko fragment PS. Przeskakując na 97,3, nie miałem dużych nadziei, ponieważ na tej częstotliwości mam lokalne Radio Zet z Sierpca o mocy 60 kW ERP w odwrotnej polaryzacji. Po precyzyjnym ustawieniu anten… udało się!! W wyniku wielodrogowości nośna Radia Zet wytłumiła się dość mocno i dzięki temu usłyszałem także drugą stację – 24syv! DX of the DAY, at least so far!

Jest jeszcze jedna stacja na Bornholmie, której częstotliwość pokrywa się z Sierpcem – jest to wcześniej wspomniane Radio Nova na 92,2 z mocą 1 kW. Tymczasem odnotowałem sygnał aż 48 dBf co umożliwiło to zdekodowanie RDS: __NOVA__. Tę stację odbierałem już wiele lat temu, gdy nadawała jeszcze z Årsballe, ale tylko podczas konserwacji Sierpca. Obecnie nadajnik znajduje się w , pewnie ze względu na oszczędności.

Mało brakowało, a bym odebrał wszystkie stacje jakie nadają na Bornholmie. Zalogowałem w sumie 17 sztuk i pozostała mi tylko jedna – 92,8 BKN. Ta częstotliwość była zajmowana cały czas przez Czwórkę z Koszalina z sygnałem prawie 40 dBf… no a w pionie równie mocne Zet Gold z Torunia. Cóż, niestety się nie udało, nawet pomimo tego, że BKN nadawał samą nośną.

Aby zakończyć temat Bornholmu wspomnę jeszcze o jednej ciekawostce. W tle sygnału 104,9 BKN słychać było śladowo… Radio Nova, które także nadawało z tej samej lokalizacji. Chodzi oczywiście o muzykę, a nie te dziwne skrzeczenie, które jak mi się wydaje było sponsorowane przez szorowanie jakąś muzyką klasyczną z PR 2 na tej samej częstotliwości. W sumie teraz jak się przysłuchuję nagraniu 104,4 (umieszczone nieco wyżej) to tam występuje ten sam efekt, tyle że nie porównałem tego z Radiem Nova.

Wraz z upływem czasu dukt rozszerzał się w głąb Szwecji, a także przesuwał powoli na wschód. Tak oto zakończyła się moja wycieczka na duńską wyspę bez wychodzenia z domu. Maciek z Góry Kalwarii odwiedził te strony osobiście i zapewne kiedyś tutaj pojawi się link do jego relacji – czekamy z niecierpliwością! Aktualizacja: odbiór lokalnych nadajników niskiej mocy nie jest zachwycający nawet na samej wyspie – na blogu Radiacja pojawił się obszerny artykuł pt. “Bandscan Bornholm”.

Około 4:30 (czyli 2:30 UTC) sygnały dwóch identycznych stacji Mix Megapol z nadajnika w KarlshamnKarlskrona zrównały się i wyszedł ciekawy efekt. Tak się kończy powielanie częstotliwości w emisji analogowej FM.

Odnotowałem nowe rekordy sygnału z Karlshamn, aż do 63 dBf. Nieco słabszy nadajnik 106,4 NRJ z tej samej lokalizacji osiągnął 45 dBf w pionowej polaryzacji.

Na 98,5 pojawił się sygnał SR P3 z dużo dalszej lokalizacji Sunne911 km, jednak dość słabo.

Nad ranem po godzinie 6 (4 UTC) dukt przesunął się w okolice Emmabody. Na 104,7 pozostał już tylko jeden nadajnik Mix Megapol, czyli zapewne Karlskrona z RDS z sygnałem 43dBf. Wygląda na to, że odebrałem także jedną z najsłabszych stacji w całej Szwecji – Radio Nybro 89,9 o mocy 0,01 kW, w odległości 525 km. Nagranie jest dostępne do odsłuchania tak jak zwykle w moim logu. Ale to nie koniec, ta stacja posiada jeszcze drugi nadajnik na częstotliwości 98,1 o nieco wyższej mocy. Jego też udało mi się odebrać pomimo lokalnej Dwójki z Sierpca na tej samej częstotliwości. Stacje wysokiej mocy z Emmabody @ 537 km osiągnęły nawet 66 dBf, a ich maksimum przypadło chwilę przed 7 rano (5 UTC).

Z ciekawości obejrzałem mapy satelitarne. Na widoku w podczerwieni nie było widać nic ciekawego. Po wschodzie słońca normalna mapa ujawniła pewną warstwę zachmurzenia (mgła?) idealnie na ścieżce duktu. Moja lokalizacja znajdowała się dosłownie na jej skraju… to tłumaczy dlaczego propagacja nie dotarła dalej w środek Polski (np. do Tomaszowa Mazowieckiego). Miałem dużo szczęscia – stąd też tak ogromne wartości sygnałów. Szkoda, że radiosondaże są wykonywane tylko o godzinie 0 i 12 UTC, a nie ma żadnych o 6…

Wkrótce odebrałem kolejną stację o bardzo niskiej mocy 0,01 kW – 87,8 SR P4 z Ronneby @ 497 km. W tym wypadku sygnał był zdecydowanie lepszy niż w przypadku Radia Nybro 89,9.

Dukt wraz z upływem czasu przesuwał się nadal na wschód i w głąb Szwecji. Kolejnym etapem po osłabnięciu Emmabody była wysepka Öland z miastem Borgholm (nazwa może się mylić z poprzednim bohaterem duktu troposferycznego – nie Bornholm!). Następnym ciekawym łowem było 91,2 SR P4 z Lönneberga Silverdalen @ 611 km z mocą tylko 0,1kW. Odbiór stereo i RDS tak jak przedstawia poniższe nagranie.

Nieco później pojawiły się także nieco dalsze lokalizacje, nawet Linköping @ 716 km z RDS, a ja… wreszcie poszedłem spać.

  

Szczegółowe logi są przedstawione w poniższej tabeli, która powstała na podstawie nagrań, zrzutów ekranu i notatek które zapisałem podczas tropo. Jako odniesienie sygnału pojawia się wielokrotnie m.in. 99,3 DR P4.

UTC Freq Station Location ERP QRB Remarks
2330 93.1 BKN Åkirkeby 0.16 421 941A -BKN_-__ 32dBf
2332 99.3 DR P4 Bornholm 30 428 9402 DRP4_BOR 57dBf
2353 107.4 Mix Megapol Malmö 0.05 555 21dBf [1st]
0000 103.0 SR P4 Ystad 0.4 500 E224 SR_P4___ 27dBf
0002 103.7 SR P4 Trelleborg 0.4 530 [1st]
0006 103.9 Radio Active Ystad 0.5 505 8844 _ACTIVE_ 39dBf
0008 99.3 DR P4 Bornholm 30 428 9402 DRP4_BOR 64dBf
0009 93.7 DR P4 Hammeren 0.16 444 20dBf
0010 88.4 DR P3 Hammeren 0.16 444 ~20dBf [1st]
0021 101.7 SR P3 Ystad 0.4 500 ~30dBf [1st]
0043 97.9 Mix Megapol Simrishamn  0.2 486 E243 MEGAPOL 28dBf
0106 105.7 Nova Rønne 0.1 433 9205 __NOVA__ 32dBf
0107 104.6 Nova Nexø 0.02 411 9205 __NOVA__ 42dBf
0115 99.3 DR P4 Bornholm 30 428 9402 DRP4_BOR 67dBf
0122 103.3 Mix Megapol Brösarp 0.1 506 E243 MEGAPOL 34dBf
0127 100.6 SR Din Gata Malmö 6 549 E009 35dBf
0128 103.1 PR Koszalin Koszalin 60 256 306E Koszalin 71dBf
0130 87.6 SR P1 Simrishamn 0.3 486 E201 SR_P1___ 37dBf
0130 100.2 SR P3 Simrishamn 0.3 486 E203 SR_P3___ 45dBf [1st]
0133 102.7 SR P4 Simrishamn 0.3 486 E424 SR_Kstad 35dBf [1st]
0134 95.1 SR P1 Ystad 0.4 500 E201 SR_P1___ 34dBf
0134 99.0 SR P2 Ystad  0.4 500 E402 SR_P2___ 35dBf
0136 94.6 SR P1 Trelleborg  0.3 530 E201 28dBf
0140 107.8 Radio Active Sjöbo 0.5 522 8844 _ACTIVE_ 40dBf
0144 104.4 BKN Rønne 0.16 433 941A -BKN_-__ 27dBf [1st]
0149 90.8 DR P2 København 60 588 9201 DR_P2___ 37dBf
0149 91.2 SR P2 Halmstad 60 640 E402 36dBf
0150 98.6 BKN Nexø 0.16 411 31dBf mono carrier
0151 99.3 DR P4 Bornholm 30 428 9402 DRP4_BOR 71dBf
0151 101.4 SR P4 Hörby 60 531 E424 SR_Kstad 66dBf
0152 104.1 Mix Megapol Kristianstad 0.2 526 ~22dBf [1st]
0154 105.9 NRJ Kristianstad 1 527 E220 NRJ_____ 39dBf
0154 107.3 RIX FM Kristianstad  1 527 E241 _RIX_FM_ 40dBf
0156 91.6 DR P2 Hammeren 0.16 444 9201 DR_P1___ 31dBf
0208 97.3 24syv Hammeren 0.16 444 ~35dBf, mixing with R.Zet [1st]
0213 92.2 Nova 1 429 9205 __NOVA__ 48dBf
0215 107.4 Nova Allinge 0.04 440 //92.2 ~30dBf [1st]
0217 104.9 BKN Allinge 0.16 440 941A -BKN_-__ 37dBf
0222 93.6 Radio Active Tomelilla 0.5 507 8844 _ACTIVE_ 38dBf
0223 94.2 Mix Megapol Sjöbo 0.2 518 E243 26dBf
0226 94.0 Mix Megapol Sölvesborg 0.05 513 E243 MEGAPOL_ 35dBf [1st]
0232 104.7 Mix Megapol 2tx 0.4   38dBf
0235 94.6 RIX FM Åhus 0.5 512 jingle ID, 24dBf
0236 99.5 SR P4 Markaryd 3 588 E724 SR_P4___ 40dBf
0240 105.4 NRJ Hässleholm 0.25 559 jingle ID ~17dBf [1st]
0241 102.5 NRJ Ronneby or Olofström 0.05   ~24dBf [1st]
0244 106.2 RIX FM Bromölla 0.8 517 ~26dBf //93.2 [1st]
0248 106.6 RIX FM Osby 0.05 563 jingle ID, ~20dBf 
0249 103.7 Mix Megapol Osby 0.4 563 E243 MEGAPOL_ 31dBf
0252 100.4 SR P4 Karlshamn 15 518 E224 SR_P4___ 63dBf
0252 106.4 NRJ Karlshamn 5 518 E220 NRJ_____ 45dBf
0259 100.1 Mix Megapol Örkeljunga 0.5 582 E243 MEGAPOL_ 35dBf
0300 98.9 Hässleholm Hässleholm 0.3 566 38dBf no RDS
0302 94.1 Örkelljunga Örkelljunga 0.5 588 19dBf mono
0304 97.6 Mix Megapol Älmhult 1 573 E243 MEGAPOL_
0307 98.5 SR P3 Sunne 60  911  
0406 96.4 Gold FM Alvesta 1 584 jingle ID, ~28dBf [1st]
0420 89.4 Mix Megapol Nybro 0.2 525 E243 ??GAPO?? ~28dBf [1st]
0422 89.9 Radio Nybro Nybro 0.01 516 ~10dBf [1st]
0447 105.8 Mix Megapol Växjö 7 570 E243 MEGAPOL_ 44dBf
0447 107.5 Mix Megapol Växjö 2 570 //105.8
0449 98.1 Radio Nybro Emmaboda 0.25 537 32dBf, mono, no RDS [1st]
0456 99.7 SR P3 Emmaboda  60 537 E203 SR_P3___ 65dBf
0500 87.8 SR P4 Ronneby 0.01 496 19dBf [1st]
0511 88.6 Mix Megapol Emmaboda 1 524 E243 MEGAPOL_ 26dBf [1st]
0514 105.4 Mix Megapol Färjestaden 3 500 E243 MEGAPOL_ 31dBf
0516 101.3 Rockklassiker Färjestaden 1 500 ~32dBf [1st]
0532 104.7 Mix Megapol Karlskrona 0.4 482 E243 MEGAPOL_ 45dBf
0535 103.6 SR P4 Kisa 30 652 E224 SR_P4___ 55dBf
0541 106.8 SR P4 Mönsterås 0.3 542 E624 SR_P4___ 31dBf
0544 107.8 SR P4 Färjestaden 1 500 E624 SR_P4___ 29dBf [1st]
0549 107.3 NRJ Borgholm 1 513 jingle ID 34dBf [1st]
0551 103.2 Rockklassiker Borgholm 0.1 513 ~32dBf [1st]
0557 91.2 SR P4 Lönneberga Silverdalen 0.1 611 E624 SR_P4___ 20dBf [1st]
0601 99.4 Mix Megapol Vimmerby 2 607 18dBf [1st]
0601 93.6 SR P4 Viserum 0.5 589 E624 25dBf [1st]
0604 106.9 Mix Megapol Linköping 7 715 E243 MEGAPOL_ 33dBf [1st]
0609 104.0 NRJ Färjestaden 3 500 E220 26dBf [1st]

11.09.2016r. – dukt WiFi 5GHz

W nocy śledziłem azymut ścieżki najsilniejszego duktu UKF również na mikrofalach. W rezultacie nie odebrałem żadnej sieci. Zupełnie niezależnie od duktu transbałtyckiego na UKF tworzyła się lokalna propagacja 5GHz na typowe 50-100 km. Na chwilę pojawiły się także okolice Kalisza, do 150 km. Nieco później, o godzinie 4:53 UTC odebrałem sieć CZEMPIN.NET>Wyskoc. Odległość do miejscowości Wyskoć wynosi około 210 km. Ścieżka mikrofalowego duktu była skierowana pod kątem prostym do transbałtyckiego tropo UKF.

Log z odbioru: 20160910_11.

11.09.2016r. – południe

Wstałem tuż przed południem. Mogło się wydawać, że tropo zanikło… ale to nic bardziej mylnego! Emmaboda osłabła o 15dB. 99,7 SR P3 nadal było bardzo silne, ok. 50 dBf. Na 90,1 odebrałem Jedynkę z… Kościerzyny zmieszaną z Radiem Kaszëbë. Dosył 92,3 z Chwaszczyna przykrył Śrem. No cóż – przy takiej propagacji to było nieuniknione.

Wracając do Szwecji nieco później odkryłem mocne sygnały ze Sztokholmu. Stacje komercyjne (i zresztą publiczne też) zmieniły już jakiś czas temu swoją polaryzację na pionową. Oprócz tego złapałem kilka nowości, m.in. z Haninge i Vagnhärad.

Dukt na sam koniec przesunął się jeszcze dalej na wschód przynosząc Finlandię – 89,8 Yle 1 z Turku oraz 93,1 Yle Vega z Wysp Alandzkich. Sygnały dość słabe, ok. 10-16 dBf. I tak oto propagacja zanikła… ale tylko do wieczora :)

 

UTC Freq Station Location ERP QRB Remarks
1004 90.1 Kaszebe Kościerzyna 1 208 3211 38dBf
1040 105.5 RIX FM Stockholm 1 753 E241 _RIX_FM_ 22dBf
1042 89.6 SR P6 Stockholm 3 753 E035 SR_P6___ 20dBf
1046 92.9 Lugna Favoriter Vagnhärad 0.3 721 ~10dBf [1st]
1056 106.1 Mix Megapol Visby 6 565 E243 31dBf
1057 92.7 Rockklassiker Lärbo 0.5 584 ~6dBf [1st]
1100 98.5 Haninge Direkt Haninge 0.2 738 ~14dBf [1st]
1106 104.7 Lugna Favoriter Stockholm  1 753 E4A4 _LUGNA__ 27dBf
1114 93.8 SR P5 Stockholm  1.5 753 EC25 25dBf
1116 107.1 Star FM Stockholm  1 753 E445 30dBf [1st]
1132 89.8 Yle Radio Yksi Turku  60 881 16dBf
1146 93.1 Yle Radio Vega Sund  10 849 ~10dBf

11/12.09.2016r. – wieczór i noc

Wieczorem tropo powróciło z tego samego kierunku, ale ścieżka znacznie się skróciła. Nie było żadnego śladu po sygnałach z Finlandii, w zamian pojawiła się Łotwa i Litwa. Na początek Liepaja z RDS m.in. na 104,6 LR-3. Pierwszy raz odebrałem RDS na 96,4 Zet Gold (ex Mazury) z Morąga… jakoś wcześniej nie było okazji, a też lokalizacja jest bardzo słaba. Korzystając z dobrych warunków zalogowałem wiele nowych stacji z Łotwy i Litwy.

Biorąc pod uwagę bieżącą pozycję duktu, próbowałem odbierać inne pobliskie stacje. Kolejną z nich miało być TOPradio 87,8Kaķenieki. Tymczasem sygnał, który się pojawił wcale nie pasował do streamu tej stacji w internecie. Dopasowałem go jednak do litewskiego M-1 Plius, ale na tej częstotliwości nie ma żadnego takiego nadajnika. Późniejsze nasłuchy częstotliwości 87,8 przyniosły już właściwy sygnał TOPradia, na który początkowo polowałem.

Wygląda na to, że odpowiedź na powyższą zagadkę jest bardzo prosta. W Rydze na częstotliwości 98,3 znajduje się główny nadajnik stacji TOPradio. Na tej samej częstotliwości jest również M-1 Plius z Kłajpedy w tej samej polaryzacji. Częstotliwość 87,8 stała się zatem kolejną ofiarą tzw. tropo-hijackingu, czyli wycięcia dosyłu przez propagację przy retransmisji FM.

Inny ciekawy log to stacja 96,8 XXL FM. Według wykazów nadajnik w Telsiai ma moc tylko 0,08kW ERP. Odległość do mnie to 427 km. Dzięki pustej częstotliwości możliwy był odbiór czystego stereo z RDS.

Wraz z upływem czasu dukt wsuwał się coraz głębiej w Łotwę, przynosząc dobry odbiór z Rygi, a poźniej też Valmiery. Zwykle wraz odbiorem tej drugiej miejscowości są bardzo duże szanse na odbiór Estonii. Tak było też i tym razem. Valgjärve doszło do 30 dBf, a najlepiej odbierało 91,2 Radio Elmar ze względu na najmniejsze zakłócenia od innych stacji.

Przeglądając sąsiednie nadajniki trafiłem na dwie stacje z Estonii w pionowej polaryzacji. Na 88,7 zalogowałem Tartu Pereraadio (//web) ze słabym sygnałem, rzędu ok. 5 dBf. Na 96,6 odebrałem Ruut FM z RDS, pomimo sygnału mieszającego się z inną stacją.

Niestety, musiałem już definitywnie kończyć nasłuchy, ze względu na wczesną poranną pobudkę. Kolejnego dnia DX-ing prowadziłem już zdalnie.

UTC Freq Station Location ERP QRB Remarks
1735 104.6 LR 3 Liepāja 3.16 445 9233 __LR-3__ 23dBf
1810 96.4 Zet Gold Morąg 0.1 148 34D4 21dBf
2027 92.5 ZIP FM Klaipeda 4.5 364 CA94 _ZIP_FM_ 33dBf
2027 95.9 LR 1 Kuldīga 10 504 9211 __LR-1__ 33dBf
2029 98.5 LKR Kuldīga 3.3 504 9786
2033 88.9 Radio TEV Liepāja   445 ~10dBf [1st]
2035 89.5 Radio TEV Aizpute   474 906A 16dBf
2041 93.3 Easy FM Klaipėda 0.06 358 C164 Easy_FM_ 25dBf [1st]
2046 99.3 LRT Radijas Skuodas 0.72 425 ~10dBf [1st]
2048 90.9 Relax FM Plunge 0.37 397 17dBf [1st]
2055 96.4 Žinių radijas Mažeikiai 1.78 445 21dBf
2058 105.6 Mažeikiai.FM Mažeikiai 0.87 445 22dBf [1st]
2059 93.3 LRT Radijas Mažeikiai 2 445 22dBf [1st]
2142 89.0 EHR Superhits Saldus 0.56 483 16dBf [1st]
2155 94.5 Pūkas 2 Telšiai 0.1 409 4323 LIETUVA_ 17dBf [1st]
2203 87.8 TOPradio Kaķenieki 1 500 ~8dBf [1st]
2207 99.8 Kelyje Klaipeda 2 364 9980 _KELYJE_ 29dBf
2243 93.9 Radio Baltkom  Rīga 2.75 557 9390 BALTKOM_ 24dBf
2245 107.2 Radio Skonto Rīga 4.7 557 906B _SKONTO_ 23dBf
2252 104.0 LR 1 Valmiera 20 660 9211 __LR-1__ 27dBf
2256 106.5 Radio SWH Valmiera 5 660 9258 20dBf [1st]
2302 89.5 Žinių radijas Raseiniai 0.08 380 10dBf [1st]
2306 96.8 XXL FM Telsiai 0.08 427 C968 XXL_FM__ 24dBf
2307 106.1 Vikerraadio Valgjärve 30 744 22E1 VIKER___ 24dBf
2308 103.6 Raadio 2 Valgjärve 38 744 22E2 RAADIO_2 30dBf
2313 88.7 Tartu Pereraadio Otepää 0.3 741 ~5dBf [1st]
2316 101.5 LR 2 Valmiera 20 660 9222 __LR-2__ 30dBf
2317 98.3 TOPradio Rīga   564 16dBf, loud! [1st]
2327 98.2 Marijos Radijas Biržai 1.86 516 // 96.9 [1st]
2330 105.5 Radiocentras Biržai  1.74 516 15dBf [1st]
2335 91.2 Elmar Valgjärve  6.5 744 2322 ELMAR___ 22dBf
2339 96.6 Ruut FM Valga  1 727 2099 mixed PS 19dBf [1st]

12.09.2016r. – poranek

Nocny dukt troposferyczny znacznie się skrócił. Rano nie było już śladu po Estonii ani Łotwie. Odbierałem jedynie Kaliningrad, Litwę i północny wschód Polski. Nowy nadajnik 91,6 LRT RadijasJurbarkas osiągnął poziom RDS. Po wielu latach prób pojawiło się również 95,8 Radio na VostokeGuseva (//web). Tropo nadal się przesuwało na wschód.

88,0 Radio 7 z Żuromina, które retransmituje główny nadajnik 90,8 z Mławy, zostało znacznie zakłócone. Chwilę po dziewiątej rano (7 UTC) nagrałem trzeszczącą prognozę pogody. Początkowo nie miałem pomysłu jaka stacja może przykrywać Mławę. Zakłócenia przez dalszy czas nadal narastały, a ich szczyt nastąpił około półtorej godziny później. W międzyczasie odkryłem, że te zakłócenia pochodzą od… RMF FM na 91,0 z Warszawy, aż 200 kHz obok.

Na paśmie UKF działy się ciekawe rzeczy – dukt troposferyczny odbijał pobliskie sygnały i odbierałem m.in. Jedynkę 102,4 z efektem “2tx” – czyli z dodatkowymi zniekształceniami i syczeniem w tle w rytm modulacji! Innym przykładem była Trójka 98,5 – po ustawieniu anteny na północ pojawiły się dwa sygnały – jeden z Ostrołęki, a drugi… także z Ostrołęki ale z przesunięciem, w wyniku czego wystąpił efekt wielodrogowości.

Odnotowałem wiele stacji z Białegostoku po raz pierwszy z RDS. Niby blisko, ale ten kierunek najgorzej u mnie propaguje. Teren na wschód bardzo szybko rośnie, prawie o 50 metrów. Kolejną ofiarą tropo było Radio Zet Gold 89,4 z Olsztynka, które retransmitowało Radio Maryja 101,6 z Pisza zamiast głównego nadajnika 101,5 z Ostródy.

Zakłócenia w retransmisji powoli zanikały i w końcowym etapie tropo odebrałem wiele stacji z litewskiego Kowna wraz z RDS.

UTC Freq Station Location ERP QRB Remarks
0522 91.6 LRT Radijas Jurbarkas 0.65 340 C321 Radijas_ 28dBf
0525 95.8 Radio na Vostoke Gusev 1.6 275 ~20dBf [1st]
0723 87.7 Akadera Białystok 1.26 236 30FA AKADERA_ 27dBf
0725 103.3 Radio i Białystok 1 236 301D Radio_i_ 33dBf
0726 88.6 VOX FM Białystok 0.5 237 3209 _VOX_FM_ 28dBf
0731 90.6 Eska Białystok 0.3 237 3293 >_ESKA_< 24dBf
0737 91.1 PR 24 Białystok 0.1 236 3223 Radio_24 28dBf
0753 89.4 Zet Gold Olsztynek 0.1 116 relaying Maryja 101,6
0826 88.0 Radio 7 Żuromin 0.2 54 relaying RMF FM 91,0
0827 89.1 Extra FM Marijampolė 1 321 CCC3 EXTRA_FM 23dBf
0830 88.1 XFM Kaunas 0.58 376 ~13dBf [1st]
0844 104.5 Gold FM Kaunas 4 377 948A GOLD_FM_ 21dBf
0844 92.4 Pukas Kaunas 3.16 375 ~15dBf [1st]
0846 105.4 Extra FM Kaunas 4.68 376 CCC3 EXTRA_FM 23dBf

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *